previous arrow
next arrow
Slider

„Piątka” po polsku

W polskiej historii biegu na 5000m mieliśmy jeden, brązowy medal olimpijski wywalczony przez Kazimierza Zimnego. Jednak Polaków, którzy potrafili biegać „piątkę” szybko adekwatnie do zastanego na świecie poziomu było więcej.

W pierwszej dziesiątce podsumowań sezonów na świecie polskie nazwiska występują 19-krotnie. Rekordzistą pod względem obecności w „top 10” jest Kazimierz Zimny. Plasował się tamże sześciokrotnie, a dwa razy zajmował miejsce drugie. Janusz Kusociński w najlepszej dziesiątce znalazł się 5 razy, Zdzisław Krzyszkowiak 3, a Jerzy Chromik 2. W „top 10” mieścili się również: Stanisław Petkiewicz, Józef Noji, Marian Jochman i Bronisław Malinowski. Rekordowym rokiem wśród najlepszych był dla polskich długodystansowców 1958 – Zimny był drugi, Krzyszkowiak czwarty, a Jochman szósty. Na jedenastym plasował się Stanisław Ożóg. Tym ostatnim, który znalazł się wśród najlepszej dziesiątki był Bronisław Malinowski z wynikiem 13:17.69 będącym wciąż aktualnym rekordem Polski.

Jerzy Kowol i Bronisław Malinowski

W historii polskiej LA 5 zawodników pobiegło szybciej niż 13:30.00. Plasujący się na drugiej pozycji Sławomir Majusiak, swoje życiowe 13:22.92 uzyskał w najważniejszym starcie sezonu 1990 – podczas mistrzostw Europy w Splicie co zaowocowało brązowym medalem. Ostatnim jak do tej pory z seniorskiej imprezy mistrzowskiej. Wynik plasującego się na 5 pozycji Michała Bartoszaka jest równocześnie aktualnym rekordem Polski U-23. 22-letni wówczas zawodnik 13:29.72 uzyskał dokładnie dwa miesiące przed biegami eliminacyjnymi na igrzyskach olimpijskich w Barcelonie. Prawie nikt nie wpadłby na to, że taki rezultat nie da olimpijskiej kwalifikacji. Prawie, bo jednak ktoś wymyślił, że Bartoszak zostaje w domu. Mimo uzyskania wyniku wyraźnie lepszego niż wskaźnik międzynarodowy 13:35.00, polskie minimum zostało wyśrubowane do 13:27.00.

10 najlepszych zawodników w historii polskiej lekkiej atletyki:

Bronisław Malinowski 13:17.69 Sztokholm 05.07.1976
Sławomir Majusiak 13:22.92 Split 01.09.1990
Bogusław Mamiński 13:26.09 Nicea 17.08.1980
Jerzy Kowol 13:26.70 Zurych 16.08.1978
Michał Bartoszak 13:29.72 Victoria 03.06.1992
Henryk Szordykowski 13:33.58 Zurych 20.08.1975
Mirosław Żerkowski 13:34.24 Saarijarvi 24.06.1989
Leszek Bebło 13:34.30 Saarijarvi 24.06.1989
Jan Huruk 13:34.63 Sopot 30.07.1988
Bogusław Psujek 13:35.40 Sopot 02.08.1986

Polscy zawodnicy zanotowali w sumie 12 wyników lepszych niż 13 i pół minuty. Po 3 rezultaty w pierwszej dziesiątce posiadają Bronisław Malinowski i Jerzy Kowol.

10 najlepszych wyników w historii polskiej lekkiej atletyki:

Bronisław Malinowski 13:17.69 Sztokholm 05.07.1976
Sławomir Majusiak 13:22.92 Split 01.09.1990
Majusiak 13:24.37 Rieti 09.09.1990
Malinowski 13:24.9 Bruksela 22.08.1980
Bogusław Mamiński 13:26.09 Nicea 17.08.1980
Jerzy Kowol 13:26.70 Zurych 16.08.1978
Kowol 13:26.9 Christchurch 21.01.1978
Kowol 13:27.9 Warszawa 13.08.1978
Malinowski 13:28.0 Helsinki 10.09.1974
Michał Bartoszak 13:29.72 Victoria 03.06.1992

W środku – Bogusław Mamiński, Dębno 2015

Z pięciu najlepszych polskich zawodników w biegu na 5000m z barierą 13:30.00 czterokrotnie uporał się Bronisław Malinowski, a trzy razy uczynił to Jerzy Kowol. Pod względem średniej najlepszych dziesięciu wyników w karierze prowadzi Malinowski, przed Kowolem i Bartoszakiem.

10 najlepszych wyników w karierach czołowych polskich zawodników (w ostatnim wierszu średnia):

Malinowski Majusiak Mamiński Kowol Bartoszak
13:17.69 13:22.92 13:26.09 13:26.70 13:29.72
13:24.9 13:24.37 13:29.74 13:26.9 13:30.73
13:28.0 13:36.27 13:32.26 13:27.9 13:31.78
13:29.75 13:36.78 13:33.01 13:30.74 13:35.21
13:31.8 13:40.12 13:34.04 13:34.0 13:36.36
13:32.0 13:40.79 13:37.98 13:34.85 13:36.56
13:32.6 13:42.75 13:38.9 13:34.88 13:38.62
13:32.8 13:44.0 13:44.43 13:35.5 13:39.08
13:32.8 13:47.14 13:46.44 13:35.5 13:39.26
13:33.8 13:48.28 13:47.21 13:35.6 13:40.29
13:29.61 13:38.34 13:37.01 13:32.26 13:35.76

Pierwszym zanotowanym rekordem Polski w biegu na 5000m jest 16:42.6 Wacława Kuchara z końca września 1912 roku. W ciągu następnych 64 lat rekord 30-krotnie był poprawiany, a dwa razy wyrównywany. Na liście rekordowego rozwoju figuruje 14 nazwisk łącznie z Kucharem. Aż 11-krotnie na listę wpisywał się Janusz Kusociński zaczynając w 1928 roku od 15:41.0, na 14:24.2 jedenaście lat później kończąc. Cztery razy rekord ustanawiał Jerzy Chromik. Czterokrotnie wynik poprawiał Malinowski, a raz swój własny wyrównał. Trzy razy pojawiło się nazwisko Alfreda Freyera. Oprócz Malinowskiego rekord wyrównał Lech Boguszewicz uzyskując w 1966 roku czas identyczny jak 7 lat wcześniej Kazimierz Zimny, 13:44.4. Najdłużej funkcjonującym, pomijając wciąż aktualny rekord Malinowskiego, był czas Kusocińskiego, który figurował w tabeli przez 14 lat. Pierwszym, który uporał się z barierą 16 minut był Freyer (15:51.8). Tym, który zszedł poniżej jednego kwadransa okazał się Kusociński (14:59.4). A bariera 14 minut została rozgromiona przez Chromika (13:55.2).

Rozwój rekordu Polski po II Wojnie Światowej:

Jerzy Chromik 14:21.6 Bukareszt 06.08.1953
Chromik 14:14.6 Budapeszt 30.05.1954
Chromik 13:55.2 Warszawa 06.08.1955
Chromik 13:51.0 Poznań 07.07.1956
Kazimierz Zimny 13:44.4 Berlin 05.09.1959
Lech Boguszewicz 13:44.4 Lorient 03.06.1966
Witold Baran 13:41.6 Paryż 06.07.1969
Henryk Piotrowski 13:40.8 Kolonia 29.06.1971
Bronisław Malinowski 13:39.33 Helsinki 14.08.1971
Malinowski 13:32.8 Warszawa 16.09.1973
Malinowski 13:32.8 Warszawa 22.09.1973
Malinowski 13:28.0 Helsinki 10.09.1974
Malinowski 13:17.69 Sztokholm 05.07.1976

Michał Bartoszak, Poznań 2019 (fot. Tomasz Szwajkowski)

W ciągu 44 lat, które minęły od ustanowienia rekordu Polski przez Malinowskiego, świat poczynił niebywały postęp. Obecnie 13:17.69 stawia Malinowskiego na 515 pozycji wśród najlepszych w historii. Oczywiście wpływ na odległą pozycję miało przede wszystkim pojawienie się na masową skalę zawodników afrykańskich w ostatnich trzech dekadach. Zaledwie trzy nacje – Kenia, Etiopia i Maroko posiadają w „top 500” najlepszych zawodników świata aż 274 przedstawicieli (Kenia 175). Jednak w 1976 roku 13:17 było wynikiem potężnego kalibru. Czas Bronka odbiegał tylko o 4.7s od ówczesnego rekordu świata Puttemansa. Bieg w Sztokholmie,w którym Malinowski ustanowił rekordowy wynik był niezwykle mocno obsadzony, zajął w nim 5 miejsce tracąc do trzeciego Roda Dixona zaledwie 0.42s. Z rezultatem 13:17.69 Bronek znalazł się wówczas na 11 miejscu najlepszych w historii światowej lekkiej atletyki w biegu na 5000m. W podsumowaniach ostatnich 4 sezonów 13:17.69 dawałoby 53, 36, 50 i 58 miejsce na świecie. Na razie jednak nie widać na horyzoncie zawodnika, który mógłby znaleźć się w 6 dziesiątce najlepszych i wymazać z polskich tabel rekord kończący w tym roku 44 lata.

Opracowanie:
Łukasz Panfil – Komisja Statystyczna PZLA

Languages »